Daniëlle: Het niet weten, het constant laveren tussen licht en donker, maakt dit leven ingewikkeld
<fragment uit 'DOORLEVERS'>
<...> Tweeëneenhalf jaar na mijn laatste behandeling ben ik nog steeds aan het herstellen. De chemo heeft z’n sporen nagelaten; ik loop moeilijk en ik ben stijf door de aantasting van mijn zenuwuiteinden. Geluiden, beelden, indrukken; alle prikkels komen veel directer en harder binnen, alsof het filter is weggevallen. Ik kan me slecht concentreren en een hevige vermoeidheid overvalt me op allerlei momenten; midden in de supermarkt kan ik opeens zo doodop zijn dat ik het liefst op de tegelvloer bij de zuivel zou gaan liggen. Het is een vreemde vermoeidheid die heel diep van binnen zit en zich vaak ook achter mijn ogen nestelt. Door fysieke inspanning wordt het erger, maar ook op een verjaardag of etentje kan ik al na een uurtje instorten. Ik baal ervan, want ik wil meedoen. Dingen meemaken. Ik mis mijn lichaam dat het altijd deed. Ik wil weer met een groep vrienden een dag lang naar North Sea Jazz. Of lekker op de Parade hangen met vriendinnen en gin-tonics. Dat gaat nu niet. En misschien wel nooit meer.
Door deze ziekte ben ik mijn draai in het leven kwijt. De vermoeidheid en dat moeilijke lopen maken dat ik veel dingen niet meer kan. Werken is altijd heel belangrijk geweest voor mij. Mijn werk als schrijver en redacteur pak ik nu mondjesmaat weer op. Ik heb er lol in, maar langer dan zo’n twee uur per dag kan ik me niet concentreren. Gelukkig heeft mijn uitgever steeds contact gehouden en geven zij mij af en toe kleine opdrachten. Steeds precies wat ik aankan. In het begin was dat heel weinig en soms lukte het helemaal niet, maar ook dan zorgden ze ervoor dat het draadje tussen hen en mij intact bleef. Dat draadje was mijn life line. Daar ben ik ze ontzettend dankbaar voor. Omdat het herstel zo lang duurt voelde ik me na een tijd buiten de maatschappij staan. Dan helpt het ontzettend als er mensen zijn die nog iets van je verwachten. Die je waarderen voor waar je goed in bent. Waar je iets totaal anders mee kan bespreken dan je ziekteverloop. Ik blijf per dag aftasten wat ik kan. Hopelijk word ik minder moe en kan ik steeds iets meer doen.
Niet alleen wat ik kan, ook wie ik ben is veranderd. Ik heb veel van mezelf verloren. Om maar eens iets praktisch te noemen: geld. Godzijdank had ik als zzp-er een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten, dus ik stond niet met lege handen toen ik niet meer kon werken. Ik had ook wat spaargeld, maar hé, ik ging dood, dus daar heb ik veel van opgemaakt. Mooie dingen gekocht, cadeaus, etentjes. Het kon niet op. Nou ja, het kon natuurlijk wél op en dat is behoorlijk lastig als je opeens langer blijft leven dan verwacht. Maar wat ik meer mis dan geld is mijn plek in de wereld. In het volle leven. Ik mis ook mijn talent om onbekommerd te zijn. Gewoon gaan waar je wilt gaan, doen wat je wilt, alles uit het leven halen. Ik kon daarin behoorlijk mateloos zijn: feesten, festivals, op z’n tijd keihard dronken worden. En ik ben mijn lach kwijt. In mijn hoofd kan ik lachen, maar het komt eruit als het gehinnik van een oud paard. Die volle uitbundige lach, die is er niet meer. Gewoon verdwenen. Er zit een rem op plezier en geluk.
Er zit een rem op plezier en geluk.
Tegenover het verlies staan de dingen die ik de afgelopen jaren heb gewonnen. Zo heb ik geleerd me kwetsbaar op te stellen. Dat zat eerder niet in mijn systeem, maar nu moest ik wel. Laten zien dat ik moe ben of bang. Dat ik het soms niet meer weet. Daarover praten. Goed naar mezelf luisteren en kijken. Toegeven dat ik niet zoveel aankan, daar reëel in zijn. Dat valt soms niet mee, maar het levert me veel op. Ik kom er tot mijn verbazing achter dat ik me mentaal sterker voel, juist door mijn kwetsbaarheid te erkennen en met anderen te delen. Het contact met een aantal vrienden en met mijn familie is er warmer, eerlijker en liefdevoller door geworden. Sommige kennissen werden zelfs onverwacht goede vrienden. <...>
DOORLEVERS- ervaringsverhalen over doorleven met kanker is in maart 2020 verschenen bij Uitgeverij AmboAnthos.
Ism Daniëlle Hermans